Biện pháp phòng chống virus viêm gan B

Viêm gan B là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có ảnh hưởng lớn đến hoạt động của gan, có thể gây nhiễm trùng gan thậm chí đe dọa đến tính mạng. Hiện nay, virus viêm gan B vẫn là mối đe dọa lớn đến sức khỏe toàn cầu. Ở Việt Nam hiện nay số người nhiễm virus viêm gan B chiếm khoảng 20% dân số.

Ảnh: Nguồn Internet

Các đường lây của virus viêm gan B
Virus gây bệnh viêm gan B (HBV) lây truyền qua 3 con đường giống với virus HIV: đường tiêm chích, đường quan hệ tình dục và truyền từ mẹ sang con.

Tiêm chích: do dùng chung kim tiêm, các vật dụng cá nhân dễ gây trầy xước (dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kềm cắt móng…) hay xăm hình, bấm lỗ tai, châm cứu, thủ thuật nha khoa… mà các dụng cụ hành nghề không được xử lý vô trùng.
Lây truyền qua đường tình dục: Viêm gan B lây truyền qua máu, tinh dịch, dịch âm đạo và các dịch khác của cơ thể. Khả năng lây nhiễm của virus HBV cao gấp 100 lần so với HIV.
Lây truyền từ mẹ sang con: Tỷ lệ lây bệnh của siêu vi viêm gan siêu vi B từ mẹ có thai sang em bé tùy thuộc tình trạng nhiễm siêu vi viêm gan B của mẹ. Nguy cơ lây nhiễm này càng cao khi nồng độ virus trong máu người mẹ càng cao hoặc đang trong giai đoạn bệnh tiến triển.
Lưu ý, bệnh viêm gan B không lây qua đường ăn uống và những tiếp xúc thông thường, do vậy không cần thiết phải cách ly người bệnh trong ăn uống và sinh hoạt.
Phòng bệnh viêm gan B
Để phòng bệnh viêm gan B đạt hiệu quả tốt nhất, trẻ em và người lớn cần được tiêm vắc xin đúng lịch và đủ số mũi tiêm theo khuyến cáo. Tùy vào mỗi độ tuổi mà số mũi tiêm vắc xin phòng viêm gan B được khuyến cáo cũng có sự khác nhau.
Tất cả trẻ sơ sinh nên được tiêm chủng 1 mũi vắc xin ngừa viêm gan B ngay sau sinh, tốt nhất là 24 giờ sau khi sinh. Chỉ sử dụng vắc xin ngừa viêm gan đơn giá để tiêm liều sơ sinh và có thể tiêm chủng cùng vắc xin phòng lao BCG nhưng sẽ tiêm ở 2 vị trí khác nhau.
Riêng với trẻ sơ sinh có mẹ bị nhiễm viêm gan B, ngoài 1 mũi vắc xin ngừa viêm gan B như các trẻ khác, bé cần được tiêm 1 mũi kháng thể (huyết thanh kháng viêm gan B) HBIg trong vòng 12-24 giờ đầu sau sinh. Mục đích của việc tiêm chủng để tạo miễn dịch thụ động và một mũi vắc xin viêm gan B tái tổ hợp để tạo miễn dịch chủ động cho trẻ. Vị trí tiêm kháng thể HBIg phải khác vị trí tiêm vắc xin viêm gan B.
Khi trẻ được 15-18 tháng tuổi cần được xét nghiệm kiểm tra lại để chắc chắn là trẻ đã được bảo vệ và không bị lây nhiễm virus viêm gan B từ mẹ. Ngoài mũi tiêm sơ sinh và huyết thanh (nếu có), trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên sẽ được tiêm vắc xin phòng viêm gan B trong chương trình tiêm chủng mở rộng là vắc xin 5 trong 1.
Đối với trẻ từ 10 tuổi trở lên chưa được tiêm vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng, trước khi tiêm vắc xin phòng viêm gan B cần làm xét nghiệm máu để biết cơ thể mình đã nhiễm virus chưa và có kháng thể hay chưa. Dựa vào kết quả xét nghiệm, cán bộ y tế sẽ chỉ định nên tiêm phòng hay không.
Lịch tiêm chủng dựa theo phác đồ gồm 3 mũi tiêm cơ bản (mỗi mũi tiêm cách nhau 1 tháng) và 2 mũi nhắc lại (mũi tiêm thứ 4 cách mũi 3 là 1 năm, mũi thứ 5 cách mũi 4 là 1 năm).
Lưu ý trong 3 giai đoạn trước - trong - sau khi tiêm phòng vắc xin cần kiêng hoàn toàn các chất kích thích.
Người dân nên kết hợp tiêm phòng với các biện pháp khác nhằm tăng cường hiệu quả trong phòng chống virus viêm gan B như:

Không dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo hoặc các dụng cụ khác có thể đã tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể;
Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây bệnh;
Ăn uống điều độ, đầy đủ chất dinh dưỡng, tập luyện thể thao phù hợp với thể trạng sức khỏe;
Sắp xếp công việc hợp lý, nghỉ ngơi tránh căng thẳng mệt mỏi vì có thể làm ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, trong đó có gan.

Vắc xin phòng viêm gan B cho khả năng phòng bệnh lên đến 95%, tuy nhiên lượng kháng thể sẽ giảm dần theo thời gian. Do đó, Trung tâm Y tế huyện Hữu Lũng khuyến khích người dân nên tiêm nhắc một liều vắc xin sau 5 – 10 năm kể từ mũi tiêm trước đó, đảm bảo lượng kháng thể đủ cao để chống lại sự xâm nhập của virus viêm gan B./.

Người sưu tầm: Nguyễn Linh Trang