Cảnh báo bệnh liệt nửa mặt, méo miệng tăng cao khi thời tiết rét đậm

        Trong 2 tuần đầu tháng 1, Trung tâm Y tế Hữu Lũng có 03 người đến khám, điều trị liệt mặt, méo miệng. Bệnh được gọi là liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên. Đây là tình trạng mất vận động hoàn toàn hay một phần các cơ của nửa mặt do tổn thương dây thần kinh mặt cùng bên gây nên. Bệnh lý liệt dây thần kinh số 7 thường xảy ra trong mùa lạnh hay gặp ở người cao tuổi, đặc biệt là người đi tập thể dục quá sớm hoặc không bảo vệ sức khỏe lúc ra đường, hoặc những người hay làm việc khuya. Các bệnh nhân đang điều trị tại trung tâm y tế Hữu Lũng trong độ tuổi từ 30 - 60 tuổi và xảy ra ở cả nam lẫn nữ. Bệnh liệt dây thần kinh số 7 có thể xảy ra với cả đối tượng là trẻ em, trẻ vị thành niên.
          Dấu hiệu nhận biết
          Bệnh liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên có hiện tượng liệt nửa mặt, méo miệng thường xảy ra đột ngột, người bệnh cười, nói khó. Đánh răng, súc miệng, nước trào ra một bên mép. Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là mặt mất cân xứng: Bên liệt trông như mặt nạ, các nếp tự nhiên như nếp nhăn, rãnh mũi má bị mờ hoặc mất, miệng méo và nhân trung lệch về bên lành. Sự mất cân xứng còn thể hiện rõ hơn khi bệnh nhân làm một số động tác như cười thì sẽ méo lệch sang bên lành. Đặc biệt, mắt bên liệt thường nhắm không kín do liệt cơ khép vòng mi và nhãn cầu bị đẩy lên trên để lộ một phần lòng trắng. Ngoài ra, còn một số triệu chứng khác ít gặp hơn như cảm giác tê một bên mặt, mất vị giác ở 2/3 trước lưỡi, khô mắt do không tiết nước mắt hoặc tăng tiết nước mắt làm chảy nước mắt, nhất là trong hoặc ngay sau bữa ăn.
          Nguyên nhân gây liệt mặt
          Thời tiết lạnh là nguyên nhân lớn dẫn tới co thắt mạch nuôi dây thần kinh số 7, gây ra thiếu máu cục bộ, phù và chèn ép dây thần kinh. Bệnh lý thường xảy ra đột ngột sau khi bệnh nhân gặp lạnh, nhất là khi đột ngột chuyển từ nóng sang lạnh hoặc thường xảy ra khi người bệnh có các hoạt động như ban đêm ngủ nằm điều hòa lạnh, có gió lùa, sau khi tắm vào phòng điều hòa lạnh, ngồi trên xe ôtô, xe bus mở điều hòa, tắm nước lạnh sau khi vận động ra mồ hôi,…
          Đối tượng dễ mắc bệnh là những người có thể trạng yếu, ít tập luyện thể dục, những người hay sử dụng rượu bia, đi sớm về khuya. Ngoài ra những người có tiền sử huyết áp cao, xơ vữa động mạch, hay thức khuya cũng tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh.
          Chú ý phòng bệnh
          Đa số các trường hợp mắc bệnh liệt mặt, méo miệng thường khỏi sau khoảng 2 - 4 tuần nếu được điều trị đúng. Nếu để lâu sẽ có 1 số biến chứng và di chứng như: Viêm loét giác mạc (do mắt nhắm không khép kín dễ bị gió bụi bẩn bám vào gây nhiễm khuẩn), co giật cơ mặt (do hồi phục thần kinh không hoàn toàn) hoặc co cứng nửa mặt (do dây thần kinh thoái hóa).  

Sử dụng phương pháp điện châm điều trị bệnh nhân bị méo miệng tại TTYT Hữu Lũng
          Sử dụng phương pháp Y học cổ truyền và phục hồi chức năng để điều trị
          Để đạt hiệu quả cao nhất trong việc chữa dứt điểm bệnh liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên, trung tâm Y tế Hữu Lũng đã và đang áp dụng phương pháp châm cứu, xoa bóp bấm huyệt để điều trị cho người bệnh. Các phương pháp y học cổ truyền giúp làm giảm tâm lý lo lắng giúp người bệnh an tâm và hợp tác trong điều trị, tăng tuần hoàn, phòng biến dạng mặt, tăng cường trương lực cơ, phục hồi cơ mặt bị teo, điều trị co cứng cơ mặt, bảo vệ mắt, chống khô mắt, viêm giác mạc, phục hồi chức năng giao tiếp... Trong quá trình điều trị, người bệnh được dùng nhiệt ấm, xoa bóp cử động nhẹ nhàng tránh kích thích mạnh, giảm nói cười… Các y bác sĩ hướng dẫn người bệnh tự tập qua gương: nhắm mắt thổi huýt sáo, ngậm chặt miệng, mỉm cười, nhăn trán, phát âm những từ có âm môi…
          Các y bác sĩ đưa ra lời khuyên cho người bệnh
          Người bệnh nên đeo kính râm, nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý, dùng băng dính che mắt tạm thời để tránh bụi, dị vật gây tổn thương mắt.
          Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đúng cách
          Cần thăm khám định kỳ cho đến khi hết triệu chứng để đánh giá kết quả điều trị, điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần và để phát hiện các biến chứng của liệt mặt. 
          Liệt mặt ngoại biên do lạnh thường lành tính, tuy nhiên bệnh nhân giữ ấm mặt, bảo vệ mắt, tránh các cử động mạnh ở mắt. 
          Ăn uống đồ ấm nóng, đảm bảo vệ sinh, hạn chế ăn đồ sống lạnh…
          Tập thể dục đều đặn, để nâng cao sức đề kháng. Tránh tập thể dục tại nơi có gió to, lạnh, tránh tập thể dục vào buổi sáng sớm và tối muộn.
          Kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh như huyết áp, mỡ máu, đái tháo đường… Ngoài ra vì nguyên nhân chủ yếu là do lạnh nên việc.
          Nếu thấy những biểu hiện lạ của sức khỏe đặc biệt là trên vùng mặt, người bệnh nên đi khám để được phát hiện, điều trị sớm, phòng biến chứng./.
Sưu tầm và tổng hợp: Linh Trang

Hợp tác chuyên môn